Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) Yönetim Kurulu, Meclis Başkanı ve Meclis Üyeleri; Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın himayelerinde Van'da düzenlenen 'İş Dünyası Buluşması'na katıldı.
Toplantıda konuşan Van TSO Yönetim Kurulu Başkanı Necdet Takva, Van'ın ve Van TSO Üyelerinin sorunlarını Cevdet Yılmaz'a iletti.
1- Finansmana Erişim
* Faiz oranlarının yüksek olması.
* Finans kuruluşları ipotekleri ve düşük ekspertiz değerlemeleri.
* Birçok banka, bölge dışında teminat talep etmektedir.
* Şirketlerin ve şahısların kredi kullanımı kısıtlandırılmıştır.
* Banka kredi konusunda ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalınmaktadır.
* Öz sermayesi düşük olan İlimiz ve bölgemizde kredi kullanımının kolaylaştırılması ticaretimizin büyümesine ve gelişmesine olanak sağlayacaktır.
Bu hususta;
* Geri ödeme alışkanlığımızı istinaden tarafsız yaklaşım sergilenmelidir.
* KGF ilimizde hizmet vermeli. Limitleri yatırımcı lehine artırılmalıdır.
* Bölgemizde devletimizin iştiraki ile yatırımlar hayata geçmelidir.
* Yatırımlar büyüdükçe özel sektör marifeti ile devam ettirilmelidir.
* İlimizde, orta/büyük ölçekli projeler gerçekleştirilmelidir.
* Bu projeler için ‘alım garantisi’ sunulmalıdır.
* KOSGEB, KOBİ’lere ekonomik sıkıntılar göz önüne alınarak kredi vermeli.
* Cirosu düşük olan firmalara pozitif ayrımcılık yapılmalıdır.
* Firmalara kapasite artırımı, yenileme yatırımları ve işletme desteği için faizsiz kredi imkânı sağlanmalıdır.
* Kredi limitlerinin tekrardan gözden geçirilmesi piyasadaki likit para akışının sağlanması elzemdir.
2- Bölgelerarası Gelişmişlik Farkı
Bölgelerin gelişmişlik farkları realist bir perspektifle ele alınmalıdır. Ülke ortalaması %9,2 olan işsizlik oranı Van’da %19,2 ile ülkenin iki katıdır. Son açıklanan veriler göre; Van ilinde kişi başına düşen Gayri Safi Yurt İçi Hâsılası 27 bin 790 TL iken Kocaeli’nde bu rakam 153 bin 479 TL’dir.
Yani bir Kocaelili gelir bazlı bakıldığında 5.5 Vanlı etmektedir. Muhammed Said’in; “yaşamak sanat birlikte yaşamak büyük sanattır” lafzından yola çıkarak şuan büyük bir özveri göstererek planladığının bütüncül kalkınma mozaiğini oluştururken tüm bölgelerin aynı yaklaşımla kalkınması öncelenmelidir.
Bu anlamda;
* Turizm ihtisas bölgesi çalışması,
* Konaklama alanlarının artırılması,
* Tekstil yatırımlarının artırılması,
* Çağrı merkezlerinin teşvik edilmesi,
* Hayvancılık sektörünün desteklenmesi, h
* Hayvancılık OSB’lerinin kurulması,
* Yem ve diğer girdi maliyetlerinin bölgeye özel ele alınması,
* Sektörlerin kümelenmesi gibi başlıklar üzerinden metot geliştirilmelidir.
3- İhale Kanunu
2003'te yürürlüğe giren Kamu İhaleleri Kanunu, bugüne kadar 180’den fazla kez değiştirildi. Kanunda asıl yöntem olarak belirtilen açık ihalelerin oranı yıllar içinde %60’lara kadar düştü. Amacı kamuda mal/hizmet alımlarında şeffaflığı artırmak olan kanunun sil baştan ele alınması gerekiyor. Bununla beraber davet usulü ile yapılan adrese teslim ihalelerin açık ihale şeklinde yapılması gerekmektedir.
4- Kamu Müteahhitleri
Pandemi süreci ile birlikte başlayan ekonomik daralma ve tedarik zincirinin bozulması, 6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli deprem felaketi, dolar kuruna bağlı olarak sürekli artan maliyetler kamuya iş yapan müteahhitleri iş yapamaz hale getirmiştir. Ülkemizde doğrudan 1.8 milyon istihdama ulaşan sektör, ilimizin de ana aktörleri arasında yer almaktadır.
Bu kapsamda;
* Kamu müteahhitlerine koşulsuz tasfiye hakkı getirilmelidir.
* Kamu müteahhitlerine yönelik sicil affı getirilmelidir.
* KDV oranları eski haline çekilmeli, enflasyon farkından dolayı zarar uğrayan müteahhitlerin ikinci bir zarar uğramasının önüne geçilmelidir.
* Fiyat farklarının 2021 itibariyle reel olarak ödenmesi gerekmektedir.
* Ödemeler döviz kurlarındaki artış ve enflasyon ile uyumlu hale getirilmeli..
* Toplu konut müteahhitlerine ayrı yasa uygulanması son bulmalı,
* Tüm kamu müteahhitlerinin eşit haklarla tek yasa altına alınmalı.
* Kamu müteahhitlerinin iş yapma olanakları artırılmalı, rekabetin önü açılmalı ve enflasyon farkı müteahhitlerin sırtındaki yük olmaktan çıkarılmalıdır.
5- KDV İadeleri
KDV oranlarının giriş ve çıkış işlemlerinde farklı olması, maliyetlerde belirsizliklere neden olmaktadır.
Yemek ve gıda sektöründe KDV çıkış oranının %10 giriş oranının ise %1 olması tüm işleyişi olumsuz yönde etkilemektedir.
Hizmet sektörünün kamu işlerinde söz konusu olan tevkifat olgusu da reel sektörü ve kamuya iş yapan firmalarımızı olumsuz etkilemektedir.
Van Vergi Dairesi’nde KDV kontrol servisinin personellerinin artırılmasıyla birlikte uzun süren KDV iade dosyaları kısa sürede çözüme kavuşturulacaktır.
6- Orta Vadeli Program
Orta Vadeli Program’da başlıklar halinde yer alan ekonomi, istihdam, fiyat istikrarı finansal istikrar başlıklarının bölgeler arası gelişmişlik farkları göz önüne alınarak bütüncül bir anlayış içerisinde formüle edilmelidir.
Alt gelir kuşağında yer alan (TRB2 ve diğer) kentlerin mutlak suretle ekonomi ve istihdam başlıklarında irdelenmesi elzemdir. Ülkemizin orta gelir tuzağında kurtarılarak, üst gelir seviyesine çıkarılması hepimizin en büyük beklentisidir. OVP’de orta gelir düzeyini üst gelir seviyesine taşımaya yönelik adımların, alt gelir seviyesine sahip bölgelerin de kalkınmasına yönelik adımlarla desteklenmesi gerekmektedir.
Orta Vadeli Program’da başlıklar halinde yer alan ekonomi, istihdam, fiyat istikrarı finansal istikrar başlıklarının bölgeler arası gelişmişlik farkları göz önüne alınarak bütüncül bir anlayış içerisinde formüle edilmesi gerekmektedir.
Dezavantajlı bölgelerin mutlak suretle ekonomi ve istihdam başlıklarında irdelenerek özelleştirilmesi elzemdir. Türkiye Yüzyılı’nda gelişmiş modern güçlü bir ekonomiye sahip kadim devlet altyapımızın yereli güçlendirmesiyle sonuca ulaşacağını düşünmekteyiz.
“Büyüme” başlığında yer alan;
Türkiye’nin fert başına düşen milli gelirde orta-üst gelir grubundan üst gelir grubuna yükselmesi hedeflenmesi, kişi başı gelir seviyesinin artırılması ve bölgeler arası gelişmişlik farkları ele alınarak değerlendirilmeli. Daha gerçekçi bir perspektif ortaya konulmalıdır.
Yine bu başlığın Politika ve Tedbirler kısmında yer alan; Lojistik merkezler, yeni sanayi bölgeleri, Kalkınma Planı ve Milli Teknoloji Hamlesi hedeflerinde Van özeli ve bölge illerin stratejik, iktisadi ve sosyolojik durumu öncelenmeli. Mutlak suretle kentimizde bir lojistik merkez yapılması gerekmektedir.
Ayrıca; Ödemeler Dengesi başlığının 6. Maddelerinde yer alan Lojistik açıdan uygun bölge ve ülkelerde yurtdışı lojistik dağıtım ağlarının yaygınlaştırılması ve etkin işletilmesine yönelik destek sağlanması noktasında İlimizin stratejik ve jeopolitik konumu ele alınmalıdır.
49. Maddesinde yer alan; dış ticaretin geliştirilmesinde “dost ülkelerden tedarik” ve “yakın ülkelerden tedarik” gibi yaklaşımlar izlenerek, ortak değer, amaç ve çıkarları olan ülkeler ile ekonomik ve ticari ilişkiler derinleşmesi başlığı Türkiye-İran Ortak OSB kurulması arzumuzu destekler niteliktedir.
Odamızın da ana gündem maddelerinden biri olan girişimci-mükellef sayısının artırılması, teknoloji geliştirme bölgeleri başlığı altında ele alınmalıdır.
25. Maddede yer alan tarım alanlarının kullanımına ilişkin kentimiz ve bölgemizin portföyü, insanımızın geleneksel ve kalıtsal hayvancılık-çiftçilik ruhu üretime dönüştürülmelidir. Mevcut tarım arazilerinin ekilebilirliği analiz edilmeli ve bu alanlar girişimcilere tahsis edilmeli.
Malumunuz olduğu üzere Ülkenin %10 mera varlığına sahip kentimiz, yine kent özelinde %68’lik çayır-mera alanıyla hayvancılık başlığında ele alınarak büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısına artırmaya yönelik ıslah edilmeli ve kullanıma açılmalıdır.
“İstihdam” başlığında yer alan; 1. Madde Nitelikli ara eleman ihtiyacının sağlanmasına yönelik pilot il seçiminde ülkemizin en genç nüfusuna sahip iller arasında yer alan İlimiz tercih edilmeli,
5. Maddede Çalışma çağındaki her bireyin üreterek gelir elde edeceği beceriler ile aidiyet hissedeceği meslekleri edinmesine yönelik programlarda; kentimizin turizm ve hayvancılık kimliği işlenmelidir.
Fiyat İstikrarı başlığının 6. Maddesinde yer alan fiyat istikrarına yönelik yatırım-istihdam-üretim-ihracata dayalı büyüme politikaları doğrultusunda reel sektöre uygun maliyetlerle hedef odaklı finansman imkânı sağlanması hususunda kentimizin finansman ihtiyacı karşılanmalıdır.
Özetle; Orta Vadeli Programın uygulanabilirliği yerel dinamiklerin ele alınmasıyla ortaya çıkacaktır. Bu anlamda Van ilinin tüm potansiyelleri; dış ticaret, turizm, hayvancılık, yenilenebilir enerji, genç nüfus gibi zenginlikleriyle orta vadeli programda özellikle ele alınması gereken pilot kent olma arzu ve talebini bilgilerinize arz ediyoruz.
Sayın Cumhurbaşkanımız ve çalışma arkadaşlarının; Sultan Abdulhamit’in “Hem millet olarak hem devlet olarak ayağa kalkıyoruz” lafzını yeniden hayata geçirdiği asrı telakki döneminde kentimiz, bölgemiz ve geri kalmış tüm alanlarımızın bayındır hale gelmesi öncelenmelidir.
