Ne aramıştınız?

Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) ev sahipliğinde 'Türkiye İçin Değişim Başlıyor, Van İş Dünyası Buluşması' gerçekleşti.

 

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, Van’da 'Türkiye İçin Değişim Başlıyor, Van İş Dünyası Buluşması' toplantısı kapsamında Van TSO’ya geldi.

 

Van TSO Erek Salonunda konuşan Van TSO Başkanı Necdet Takva’da Van’ın sorunlarını Bakan Albayrak’a iletti.

 

İşte madde madde aktarılan sorunlar ve talepler:

 

VERGİ TERKİNİ

 

23 Ekim - 9 Kasım 2011 tarihlerinde ilimizde meydana gelen iki yıkıcı depremde 30 bin konut ve 3 bin iş yeri yıkılmış 1000’e yakın insanımız hayatını kaybetmiştir. Meydana gelen bu afetin ardından mücbir sebep hali ilan edilmiş vergi ödemeleri ötelenmiştir. Ancak aradan geçen 8 yıla rağmen ilimizde halen emisyon sorunu ve lokal kriz devam etmektedir.

 

Bilindiği üzere 17 Ağustos 12 Kasım 1999 tarihinde Sakarya’da meydana gelen depremin ardından, 28.12.2001 tarihinde TBMM’ de kabul edilen 4731 sayılı yasa ile varlıklarının %10’unu kaybeden mükelleflerin; vergi usul kanunu kapsamına giren vergi ve harçlar ile bağlı vergi cezaları ve gecikme zamları terkin edilmiştir.  Sosyal gelişmişlikte Van’ın kat be kat üstünde olan bu bölgede vatandaşın vergisel sorununu çözmek için ciddi kararlar alınmış ve çözüme ulaştırılmıştır.

 

18.05.2017 tarihli ve 7020 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile bir düzenleme getirilerek, tahakkuk eden vergi borçlarımızın 36 ayda ödenmesi karara bağlanmıştı. Ancak yaşanan ekonomik sorunlar ile beraber bu yapılandırma istenen sonucu vermemiş, gerek beyanname verilmesi, gerekse vergilerin ödenmesi ile ilgili vergi mükelleflerinin yüzde 80'i bu haklarını kaybetmiş ve yapılandırmaları bozulmuştu.

 

Hükümetimiz, yeni bir düzenleme ile hak kayıplarını önlemek için 11.05.2018 tarihli ve 7143 sayılı Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun yayımlamış,  fakat bundan da istenen sonuç alınamamıştır. İlimiz genelinde yaşanan sıkıntılar biraz daha büyüyerek borcunu ödeyemeyen mükellef oranı yüzde 90'lara çıkmıştır.

 

Hükümetimizin bu konuda bir pozitif ayrımcılık yaparak yüzde 90'lara ulaşan yapılandırma bozulmaları ve vergi borçlarımızın terkin edilmesi ile ilgili bir çalışma yapması elzemdir. Van ekonomisi, deprem sonrası oluşan yerel ekonomik sıkıntıdan dolayı bu durumu kaldıramamaktadır. Üyelerimiz belirsizlikle boğuşmaktadır. Hükümetin mutlak suretle Van'da vergi terkini uygulaması gerekir. Aksi takdirde bölge sonuçları onarılmayacak bir darboğaza sürüklenecektir. Oluşan krizi aşmak için bir an önce adım atılmalı ve tedbir alınmalıdır. 

 

TOKİ-AFAD KONUT ÖDEMELERİ

 

2011 yılında ilimizde meydana gelen deprem neticesinde 30 bine yakın konut yıkılmış, yıkılan konutların yerine TOKİ tarafından 20 bine yakın yeni konut inşa edilmiştir. Söz konusu konutların aylık toplam geri ödemesi yaklaşık 8 milyon TL civarındadır. Ancak ilimizin ekonomisi ve konutlardan yararlanan hak sahipleri bu rakamları ödeyecek durumda değildir. Bunun için ilgili makamlar nezdinde yaptığımız girişimlerde TOKİ tarafından belirlenen yüksek fiyatlı daire fiyatlarının düşürülmesini ve geri ödemelerinin yeniden yapılandırılarak ertelenmesini talep ettik. Bu konuda zat-ı âlinizin bizlere destek sunacağına inanıyoruz.

 

FİNANSMANA ERİŞİM/ EKSPERTİZ İŞLEMLERİ

 

Firmaların banka kredilerinden etkin şekilde faydalanamamaktadır. Özellikle finansmana erişim konusunda düşük ekspertiz değerlendirmelerle karşı karşıya kalınmaktadır. Bununla beraber birçok banka bölge dışında teminat talep etmektedir. Ekspertiz işlemlerinin gerçek değerler üzerinden yapılması ve kredi işlemlerinde şube yetkilerinin arttırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.   

 

Bu hususta;

 

• Bankalar, bölgedeki yüksek geri ödeme alışkanlığının göz ardı etmeden tarafsız bir şekilde yaklaşım sergilemelidir.  
• Kredi garanti fonunun limitleri yatırımcı lehine limitleri artırılmalıdır.  
• Bölgemizde Devletimizin iştiraki ile yatırımlar hayata geçmelidir. Yatırımlar büyüdükçe özel sektör marifeti ile devam ettirilmelidir.

• İlimizde, orta/büyük ölçekli projeler gerçekleştirilmeli ve bu projeler için ‘alım garantisi’ sunulmalıdır.
• KOSGEB’in KOBİ’lere 2017 yılında verdiği faizsiz kredi desteği, mevcut ekonomik sıkıntılar göz önüne alınarak tekrar verilmelidir.
• Cirosu düşük olan firmalara pozitif ayrımcılık yapılmalıdır.
• Firmalara kapasite artırımı, yenileme yatırımları ve işletme desteği için faizsiz kredi imkânı sağlanmalıdır.

 

SİCİL AFFI DÜZENLENMESİ

 

Ülke ekonomisinin can damarı olan ekonomi aktörleri, krediye erişim noktasında ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmaktadır. Özellikle özel bankalar, geçmiş dönemlerde kredi taksitleri ve kredi kartı borcu ödemelerini bir gün dahi aksatanları kara listeye almaktadırlar. Van depremi sonrası firmaların sicili çekler nedeniyle olumsuz etkilenmiştir. Mücbir sebeplerden kaynaklanan bu durum için sicil affı getirilmelidir.

 

BANKACILIK

 

Cumhurbaşkanımız tarafından başlatılan istihdam seferberliği kapsamında ilimiz Doğu Anadolu Bölgesinde birinci, Ülke genelinde ise dokuzuncu sırada yer almıştır. Tüccarımız, esnafımız ve sanayicimiz her türlü zorluğa rağmen yatırımlarına devam etmiştir. Yatırımların ve istihdamın artarak devam etmesi için bankacılık sisteminin yaygın ve krediye erişim noktasında daha etkin olması gerekmektedir. İlimizde Şube başına düşen nüfusun 20.067 olduğu gerçeği göz önüne alındığında şube sayısındaki yetersizlik ortaya çıkmaktadır. Mevcut durum göz önüne alınarak ilimizin finansal açıdan yeniden yapılandırılması ekonomik yapının güçlenmesine fayda sağlayacaktır. 

 

Bankacılık Verileri (TL) Van-2019 9 ay baz alınmıştır. (Karşılaştırmalı)

Şehir	Nüfus (milyon)	Yurtiçi Şube Sayısı	Şubeye Düşen Nüfus	Kişi Başı Nakdi Kredi	Kişi Başı Takipteki Alacak	Kişi Başı Tasarruf Mevduatı	Kişi Başı Toplam Mevduat
Van	1.123.784	56	20.067	6201,15	358,30	358,30	3612,59
Erzurum	767.848	71	10.814	14765,28	666,72	3955,64	5552,65
Malatya	797.036	66	12.076	10644,26	619,24	7691,29	9208,76
Elazığ	595.638	53	11.238	15918,91	951,30	8164,11	10274,31

Kaynak: Fintürk

 

KREDİ GARANTİ FONU VE KREDİ DESTEĞİ SAĞLANMASI

 

Odalar ve Borsalar Birliğimizin de dahil olduğu; teminat yetersizliği nedeniyle kredi alamayan KOBİ’lere ve KOBİ dışı işletmelere kefil olmak üzere KOBİ’lerin ve KOBİ dışı işletmelerin finansmana erişimine destek sunan Kredi Garanti Fonu (KGF) finansa erişimi kolaylaştırma süreçleri açısından zayıf kalmaktadır.

 

Oysa esnaf diye tabir edilen zümrenin kredi kullanmak üzere kredi kefalet kooperatifleri çerçevesinde başvuracakları bir mekanizma vardır. Tüccar ve sanayici için benzer bir modele ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü KGF bu durumu karşılayamaz fonksiyondadır. Bizler, yerelin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeni ve sistematik bir destek mekanizması oluşturulmasını veya KGF’nin bu hususta dönüştürülmesini talep etmekteyiz.

 

ULUSAL VE ULUSLARARASI PAZARA ERİŞİM VE TUTUNMA

 

İlimiz ile İran arasında yaklaşık 300 Km’lik bir sınır vardır. Ancak sınır ülke olan İran ile ticari faaliyetlerimiz yeterli düzeye ulaşamamıştır.

 

• İran’a ürün satmamızın yanı sıra, turizmden ziyade ticari ilişkilerimizi güçlendirmemiz gerekmektedir. Sınır ticareti daha aktifleştirilmelidir.
• Serbest Bölge veya Ortak Sanayi Bölgesi kurulması, lojistik merkezinin kurulması bölgede canlılık oluşturacaktır.
• Ulusal ölçekte olmasa da en azından sınır bölgeleri itibariyle ticari alış-veriş anlaşmaları sektörel ve ölçeksel bazda yapılmalıdır.
• 112 milyon gibi devasa bir maliyetle modern hale getirilen Kapıköy Sınır Kapısının 24 saat esaslı transit geçişe açılması gerekmektedir.
• Dış ticaret ile iştigal eden tüccarın diğer sıkıntıları çözüme kavuşturulmalı bu noktada, bu sektörün özel olarak ele alınması gerekmektedir.

 

İRAN BANKALARININ İLİMİZDE ŞUBE AÇMASI

 

Modernizasyonu tamamlanarak 2019 yılında hizmete açılan Kapıköy Sınır Kapısı ülkemizin önemli sınır kapılarından biri haline gelmiştir. 1000’ i aşkın ithalatçı üyemiz İran ile önemli bir ticaret gerçekleştirmektedir. Bunun yanı sıra Odamıza çok sayıda İran menşeli firma kayıtlıdır.  2019 yılı itibari ile İran ile Van ili arasında; 23 milyonu ihracat, 57 milyonu ithalat olmak üzere toplamda 80 milyon dolar bir dış ticaret hacmi oluşmuştur. Yine yıllık olarak 400 bini aşkın İranlı turisti ilimizde ağırlanmaktadır.

 

Ayrıca İranlıların turizmde ilimizi tercih etmesi ve İran açısından Avrupa’ya açılan ilk kapı olmamızda önemli etkenler arasında yer almaktadır. Bu ticaret ve turizm hacmine rağmen ilimizde İran Bankalarına ait şubeler yoktur. Banka şubeleri açılması durumunda İran ile yapılan ticaret hacminde bir artış gerçekleşecektir. Banka şubeleri olmaması özellikle İran ile ticaret yapan üyelerimizin %6 lık bir Kredi Kaynak Destekleme Fonu (KKDF) oranı ödemelerine neden olmakla birlikte ödemelerin peşin yapılması ve güvenilir olmayan aracılara elden yapılmasına neden olmaktadır

 

EXİMBANK

 

İlimizde 1000’i aşkın aktif dış ticaret firması bulunmakta, bu firmaların ihracat potansiyellerinin geliştirilmesi ve ülke ekonomisine katkılarının artması için desteklenmesi gerekmektedir. Bu çerçevede ilimizde Eximbank temsilciliğine ihtiyaç duyulmaktadır. Odamız tarafından Eximbank ile yapılan yazışmalarda olumlu sonuç alınamamıştır. Zat-ı âlilerinizden bu hususta destek talep etmekteyiz.

 

FİZİKİ ALTYAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ

 

Bölgemizde altyapı büyük bir eksikliktir. Son 17 yıl içerisinde Ak Parti hükümetleri tarafından önemli altyapı çalışmaları yapılmıştır. Bu yatırımların daha anlamlı hale gelmesi için bölgemizde KSS, OSB, İŞGEM vb. sanayi alanlarının altyapı ihtiyaçları tamamen kamu tarafından sağlanmalıdır. Örneğin yeni kurulan bir OSB’nin aidat, elektrik dağıtımı vb. gelirlere hemen sahip olamayacağından, kendi sürdürülebilirliğini sağlaması ve alınan kredileri başlangıç aşamasında ödemesi neredeyse imkânsızdır.

 

DEFTERDARLIK BİNASI

 

Vergi Dairesi, Müdürlüğü, Gelir Müdürlüğü, Muhasebe Müdürlüğü, Hazine Avukatlığı, Sağlık Kurumları Döner Sermaye Saymanlık Müdürlüğü, Personel Müdürlüğü birimlerinin yer aldığı; 1 milyon 123 bin 784 yurttaşın nüfusunu oluşturduğu ve yaklaşık 27 bin mükellefi olan bir ilin Defterdarlığını 2011 yılında meydana gelen depremler nedeniyle kentin yükünü kaldırmayan kiralık binalarda hizmet vermek zorunda kalmıştır. Son süreçte, 7 katlı 14 bin 528 m2 kapalı alana sahip bir yapıya kavuşmak üzere inşa süreçleri devam etmektedir. Bu binanın tefrişatının tamamlanması ve personel ihtiyaçlarının karşılanmasını talep etmekteyiz.

 

TEKEL BİNASI

 

Van’ın tarihi mimarilerinden biri olan eski tekel binası yıllardır atıl durumdadır. Kent merkezinde kültürel ve tarihsel geçmişimizi sergileyebileceğimiz bir alanın olamayışı büyük bir eksiklik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bahse konu eski tekel binasının kültür evi yapılmasını arzulamaktayız. Bu yapı kentin turizm potansiyelini etkileyecek ve kent kimliği hususunda faydalar sağlayacaktır. 

 

HAZİNE ARAZİLERİ

 

Van şehri coğrafik olarak İstanbul’dan 4 kat büyüktür. Özel sektörü sürece dâhil edecek bir yaklaşım ve değerlendirilebilmesi durumunda sadece hazine arazilerinin üretime kazandırılması ile bu ölçekte 10 Vilayeti ayakta tutabiliriz. Hazine arazilerinin özellikle sektörlerin kümelenmesi hususunda değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu girişim gerek arazilerin kullanımı gerekse ticari faaliyetlerin entegrasyonu noktasında modern bir şehrin oluşmasını ve ticaretin kolay ve ulaşılabilir mekânlarda yapılmasını sağlayacaktır.

 

DEVLET DESTEKLERİ/MEVZUATA DAİR SORUNLAR

 

• 6.Bölge teşvik desteklerinde minimum 500 bin TL sabit yatırım tutarı koşulu KSS’lere uygun olarak revize edilmelidir. KSS’lerde düşük sabit yatırım tutarlarıyla yatırımlar gerçekleştirildiğinden KSS’ler bu destekten çoğu zaman faydalanamamaktadır.
• İşletmelerin kuruluş aşamasında; vergi, teşvik ve ruhsat gibi konulara ilişkin ciddi bir bürokrasi zincirinin bulunması ve genel anlamda bürokrasinin ağır işlemesi büyük bir sorun teşkil etmektedir. Bürokrasinin azaltılması hususunda hükümetimizin uygulama etkinliklerini revize etmesi gerekmektedir. 
• Olası kur dalgalanmasında fırsatçı ve stokçuların türemesi ekonomiye zarar vermektedir.  Sadece satıcılara değil imalatçılara da fiyat denetimi getirilmelidir. Üreticilerin ve aracı firmaların stok fırsatçılığı önlenmelidir. Resmi tefecilik yapan factoring firmalarının kapatılması yerelde gizli tefecilik yapan kişilerin belirlenerek cezalandırılması ivedi önlemlerin başında gelmelidir.
• Kamu tarafından üreticilere elektrik ve doğalgaz enerji desteği sağlanmalıdır.(Geri kalmış illerde 5084 Sayılı Kanun kapsamındaki enerji desteğinin tekrar sağlanması).
• Elektrik, doğalgaz gibi maliyet unsuru olan birçok kalemin fiyatı istikrara kavuşturulmalıdır. 
• Van Gölü’nden feribotlarla taşınan vagonlar yük taşımacılığının etkin, verimli ve ucuz yapılmamasına neden olmaktadır. Van Gölü Kuzey Demiryolu Hattı Projesi ivedilikle başlatılmalıdır.
• Firmalara işletme sermayesi desteği faizsiz kredi olarak sağlanmalıdır.