Hızlı tren projelerinde yer alamayan Van, yıllardır ulaşım sorunlarına çözüm bekliyor. Trenin, hızlısı bir yana, ‘yavaşı’ bile Van’a uğramıyor. 53 yıllık Van Garı’nın ne geleni var ne gideni.
Türkiye’nin en pahalı uçak ve otobüs biletlerinin satıldığı, üstelik çoğu zaman sefer sayılarının yetersiz kaldığı Van’a, yıllardır ‘kara tren’ bile uğramıyor. Van Gölü Ekspresi olarak bilinen turistik tren, son durak olarak Bitlis’in Tatvan ilçesini kullanırken, İran’dan gelen Trans Asya treni ise sadece yük taşımacılığı yapıyor.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, 2025 yılı Yüksek Hızlı Tren (YHT) projelerini duyurdu. Buna göre, Aydın, Afyonkarahisar, Trabzon ve Sivas, hızlı tren projesine dahil edildi. Ulaşım konusunda yıllardır ciddi sorunlar yaşayan Van ise yine listede kendine yer bulamadı.
Van’ın Tuşba ilçesindeki tren garı, Van ile İran’ın Sufiyan şehri arasındaki demiryolu hattı üzerinde yer alıyor. Devlet Demir Yolları (TCDD) tarafından 27 Eylül 1971'de inşa edilen gar binası, yıllardır olduğu gibi duruyor. Fakat ne bir geleni var ne de gideni…
Şair Özhan Eren’in yazdığı ve Yavuz Bingöl’ün seslendirdiği ‘Kara Tren’ türküsünün hikayesi bambaşka bir konuyu anlatıyor olsa da hiç gelmeyecek bir trenin beklendiği Van’da, duruma sitem de bu türkünün sözleriyle oluyor: “Van’a tren gecikir, belki de hiç gelmez.”
TREN İKİ ASIRDIR VAN’A GELEMEDİ
Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) da demiryolu eksikliğinden yakınıyor. Ancak TSO, “Kuzey Van Gölü Demiryolu Hattı” diyerek taleplerini sınırlamıyor. Bunun yerine “İster kuzeyden ister güneyden geçsin. Yeter ki kesintisiz bir demiryolu hattımız olsun” diyor.
Van TSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Fevzi Çeliktaş, yolcu ve yük taşımacılığı için kullanılan trenin ilk olarak 1825 yılında raylara çıktığını hatırlatarak, iki asırdır halen Van’a gelemediğinin altını çiziyor:
'Yer altı kaynağı bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasında yer alan İran’a komşu olan şehrimiz, İpekyolu ile Uzak Doğu’dan Avrupa’ya uzanan İpekyolu’nun üzerinde yer alıyor. Bu nedenle ucuz ve kullanışlı bir ulaşım aracı olan tren, ülkemiz ve şehrimiz için de büyük önem taşıyor. Kapıköy Gümrük Kapısı’ndan İran’a oradan da Uzak Doğu’ya, diğer taraftan İstanbul’dan Avrupa’ya kadar uzanan demiryolu hattımızın ne yazık ki çok büyük bir eksiği var. Bu eksik, Van ile Tatvan arasında demiryolu ağının bulunmamasıdır.'
2 KEZ DEMİRYOLU HATTI YAPILIRDI
Demiryolu ağının yapılmaması nedeniyle Van ile Tatvan arasındaki mesafenin feribotlarla aşıldığını ancak bu durumun daha fazla maliyete sebep olduğunu belirten Çeliktaş,
'Bu kadar kısa bir mesafe için demiryolu yapmak yerine feribotların yapımına verilen paralar ve ürün taşımak için harcanan paralarla, kesintisiz demiryolu hattı iki kez yapılabilirdi. Ticaretimizin gelişmesi, kesintisiz, masrafsız ve daha hızlı ulaşım için kesintisiz demiryolu hattı olmazsa olmazımızdır. İvedilikle demiryolu hattının hayata geçmesini talep ediyor, dünyanın hiçbir yerinde olmayan bu uygulamanın ülkemizde ve şehrimizde son bulmasını istiyoruz. Van, Tatvan’a demiryolu ile bağlanmalı. Bu sayede gerek batıyla olan ticaret gelişir gerekse İran üzerinden Uzak Doğu’ya ve Orta Asya’ya açılmamız çok daha rahat olur.' dedi.
